Początki hokeja sięgają końca XV wieku. Dyscyplina została prawdopodobnie zapoczątkowana w Anglii lub Francji. W kulturze po raz pierwszy hokej można zaobserwować w malarstwie niderlandzkim – np. w obrazie Pietera Bruegla Myśliwi na śniegu z 1565. Na jego dalszym planie można zaobserwować ludzi korzystających z zakrzywionych kijów. Jeszcze wcześniej pojawił się na namalowanym w roku 1494 ołtarzu św. Kryspiana i Kryspiniana

Użycie słowa hokej w odniesieniu do gier rozgrywanych na lodzie datuje się dopiero na 1785 rok (w 1527 do gier rozgrywanych na zamarzniętych stawach), mimo to etymologia tego terminu nie jest pewna. Możliwe, że pochodzi od francuskiego słowa hoquet co znaczy pasterski kij lub zgięty kij.

Początki nowoczesnej gry są udokumentowane w Ameryce Północnej. Za kolebkę hokeja jest uznawana Kanada. Gra została wymyślona w 1855 roku w Ontario przez stacjonujących tam angielskich żołnierzy, którzy nudzili się podczas długich zim uniemożliwiających uprawianie innych sportów zespołowych. 3 marca 1875 roku w kanadyjskim Montrealu odbył się pierwszy mecz hokeja na lodzie w hali Victoria Skating Rink. Spotkanie rozegrano pomiędzy dwoma drużynami składającymi się z dziewięciu zawodników. Kapitanem jednej z drużyn był James Creighton – organizator meczu. Zawodnicy grali drewnianym krążkiem, używając przy tym łyżew i kijów. Mecz trwał 60 minut.

W 1877 kilku studentów Uniwersytetu McGill usystematyzowało zasady gry w oparciu o hokej na trawie. W tym samym roku założony został pierwszy klub hokeja na lodzie McGill University Hockey Club, dzięki popularyzacji gry w 1883 włączono hokej do programu zimowego karnawału w Montrealu (Montreal Ice Carnival). Był to pierwszy turniej hokejowy w Kanadzie. Dwa lata później powstała pierwsza amatorska liga hokejowa w Kingston. W 1893 Gubernator generalny Kanady Lord Stanley ufundował puchar nazywany The Dominion Hockey Challenge Cup. Obecnie trofeum to znane jest pod nazwą Pucharu Stanleya i jest przyznawane zwycięzcy rozgrywek National Hockey League (NHL).

W tym samym czasie na terenie Stanów Zjednoczonych popularna była podobna gra ice polo. Różnice między hokejem a tą grą to: długość kija (w ice polo jest krótszy) oraz gra się piłką zamiast krążkiem. W 1893 roku odbyły się pierwsze mecze hokeja na lodzie na Yale University oraz Johns Hopkins University. Ice polo grano na terenie Nowej Anglii, jednak w niedługim czasie hokej wyparł tę dyscyplinę sportu z tamtejszego regionu. W 1896 roku założono pierwszą ligę hokejową w USA. Twór ten został nazwany The U. S. Amateur Hockey League, a swoją siedzibę miał w Nowym Jorku.

Hokej do Europy dotarł pod koniec XIX wieku. W 1895 roku w Pałacu Buckingham odbyła się prezentacja gry. Pierwsze gry odbyły się jednak dopiero na początku dwudziestego wieku. Najwcześniej hokej uprawiano w Niemczech, Szwajcarii, Francji, Belgii, Anglii oraz w Czechach. W 1908 roku powstała pierwsza organizacja międzynarodowa hokeja na lodzie LIHG (Ligue Internationale de Hockey sur Glace z fr. Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie), później przemianowana na IIHF (International Ice Hockey Federation). Państwami założycielskimi były Anglia, Francja, Belgia, Szwajcaria i Czechy. Po dwóch latach od założenia LIHG rozegrano pierwsze w historii mistrzostwa Europy w szwajcarskim Les Avants niedaleko Montreux. Pierwszym mistrzem starego kontynentu została reprezentacja Wielkiej Brytanii. Pierwszą imprezą międzynarodową z udziałem hokeistów z Ameryki Północnej były letnie igrzyska olimpijskie w Antwerpii. Zwycięzcą została reprezentacja Kanady. W 1924 roku hokej znalazł się w programie pierwszych zimowych igrzysk olimpijskich. Od tej chwili co cztery lata turniej olimpijski stał się najważniejszą międzynarodową imprezą hokejową.

W międzyczasie powstała liga NHL. Była efektem rozmów w kanadyjskiej Narodowej Federacji Hokeja między właścicielem Toronto Blueshirts, a właścicielami zespołów: Canadiens de Montréal, Montreal Wanderers, Ottawa Senators i Quebec Bulldogs ich przedstawiciele zebrali się w Montrealu, gdzie debatowali nad przyszłością National Hockey Association. Powodem dyskusji były zarzuty wobec właściciela Toronto Blueshirts, który był wpływową postacią w National Hockey Association, a którego oskarżano o oszustwa i faworyzowanie jego zespołu przez ligę NHA. Po rozpadzie w 1917 roku NHA, do rozgrywek NHL przystąpiły jedynie cztery kluby: Montreal Canadiens, Toronto Arenas, Ottawa Senators oraz Montreal Wanderers. Liga stopniowo się powiększała, a w sezonie 1924/1925 po raz pierwszy zagrała w nim drużyna ze Stanów Zjednoczonych Boston Bruins. Obecnie liga NHL składa się z 30 zespołów, które są podzielone na dwie konferencje (zachodnią i wschodnią) oraz na sześć dywizji (w każdej konferencji po trzy).

W Polsce w hokej na lodzie zaczęto grać w latach 20. XX wieku po uzyskaniu niepodległości kraju. Pierwszymi ośrodkami były: Warszawa, Łódź oraz Lwów. W 1922 roku powstały pierwsze kluby hokejowe, tj. Polonia oraz AZS. Trzy lata później w stolicy powołano Polski Związek Hokeja na Lodzie (PZHL). W 1927 roku po raz pierwszy rozegrano w systemie nieligowym turniej o mistrzostwo Polski w hokeju na lodzie. Mistrzem został stołeczny AZS. W 1955 PZHL podjął decyzję o gruntownej reformie systemu rozgrywek o MP i wprowadzeniu w jej ramy modelu ligowego. Dlatego od sezonu 1955/1956 do dziś rywalizacja o miano najlepszej drużyny w Polsce toczona jest w formule ligowej. Najbardziej utytułowaną drużyną Polski jest Podhale Nowy Targ, które zdobyło 19-krotnie tytuł mistrza Polski.

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Hokej_na_lodzie